Οι μεταμορφώσεις της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας στη νεοελληνική δραματουργία της περιόδου 1974-2009 – Transformations of Ancient Greek Drama in Modern Greek Drama for the period 1974-2009
Ακρωνύμιο: ΜΕΤΑ.ΔΡΑ. 1974-2009 – META-DRA. 1974-2009
Τα αρχαιόμυθα έργα, εκείνα δηλαδή που αντλούν θεματικά ή και μορφολογικά στοιχεία από την αρχαία ελληνική δραματουργία, καλύπτουν ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της νεότερης ελληνικής δραματουργίας, το οποίο, συχνά, έχει να επιδείξει σημαντικά ποιοτικά αποτελέσματα και μπορεί να συνεξεταστεί αποτελεσματικά - σε εκπαιδευτικό και επιστημονικό επίπεδο - με την πρωτότυπη αρχαία δραματουργία. Η οριοθέτηση της περιόδου αναφοράς, 1974 - 2009, στηρίχτηκε στο γεγονός ότι η περίοδος της Μεταπολίτευσης σηματοδοτήθηκε από θεμελιακές αλλαγές στο πολιτικό και κοινωνικό προσκήνιο, οι οποίες συνοδεύτηκαν από αντίστοιχες σημαντικές ανακατατάξεις στον χώρο της θεατρικής γραφής και πράξης, οι οποίες και επηρεάζουν το θεατρικό τοπίο μέχρι σήμερα.
Στο πρώτο στάδιο υλοποίησης της έρευνας, εντοπίστηκαν, συγκεντρώθηκαν και ταξινομήθηκαν - χρονολογικά, ειδολογικά, θεματολογικά - τα νεοελληνικά θεατρικά έργα τα οποία «επικοινωνούν» με σωζόμενα έργα της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας και εντάσσονται χρονικά στο διάστημα από το 1974 (αρχή της Μεταπολίτευσης) μέχρι τα τέλη του 2009. Από το πεδίο έρευνας εξαιρέθηκαν εκείνα τα αρχαιόμυθα επίσης έργα τα οποία αντλούν μεν τη θεματική τους από μυθολογικό υλικό, το οποίο όμως δεν αποτελεί το θεματικό πυρήνα σε κανένα από τα σωζόμενα έργα της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας, όπως επίσης εξαιρέθηκαν όλα εκείνα τα αρχαιόθεμα έργα τα οποία αντλούν τη θεματική τους από την αρχαία ελληνική ιστορία, φιλοσοφία και λογοτεχνία, χωρίς συγκεκριμένη διασύνδεση με την αρχαία δραματική θεματολογία.
Στο δεύτερο στάδιο, η έμφαση δόθηκε στη δραματολογική ανάλυση και την ερμηνευτική αποτίμηση των καταγεγραμμένων έργων, στην ειδολογική, θεματική, μορφολογική, δομική, ιδεολογική, δραματική συνεξέταση των υπο-κείμενων αρχαίων έργων και των υπερ-κείμενων νεοελληνικών έργων, στη διερεύνηση της προσληπτικής πορείας των νεοελληνικών έργων από την άποψη εκδόσεων, κριτικής αρθρογραφίας και παραστάσεων, στην αναζήτηση των αισθητικών (αλληλ)επιδράσεών τους σε σχέση με τις ελληνικές και ξένες παραστάσεις αρχαίων δραμάτων στην Ελλάδα, αλλά και σε σχέση με την παγκόσμια αντίστοιχης θεματικής δραματουργία, στην ανάδειξη των διαφορετικών αισθητικών και ιδεολογικών αποκρίσεων που προτείνουν τα εν λόγω έργα ενταγμένα στα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα των τριών τελευταίων δεκαετιών του 20ού αιώνα και των αρχών του 21ου αιώνα.
Επιστημονική Υπεύθυνη: Αικατερίνη (Καίτη) Διαμαντάκου
Ερευνήτρια συνεργάτης: Σοφία Αλεξιάδου, υποψήφια διδάκτωρ, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ
Φορέας υλοποίησης: Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Ε.Κ.Π.Α.
Χρηματοδότηση: ΕΛΚΕ-ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ (2008-2009)
